شناسهٔ خبر: 70785 - سرویس فرهنگ
نسخه قابل چاپ

اهالی فرهنگ از نقد کتاب می‌گویند

کزازی: نقد در کاربرد و معنای راستین آن، هنوز در ایران پدید نیامده است/هر آنچه که به نام نقد نوشته می‌شود، شتابزده و بی‌ارزیابی به چاپ نرسد

میرجلال‌الدین کزازی، نویسنده و پژوهشگر ضمن ابراز نگرانی از این موضوع که متاسفانه بیشتر، کسانی به نقد روی می‌آورند که خود توان نوشتن و آفریدن ندارند، گفت: باید تدبیری اندیشیده شود تا هر آنچه به نام نقد نوشته می‌شود، شتابزده و بی‌ارزیابی به چاپ نرسد.

به گزارش نماینده کزازی در گفت‌وگو با ایبنا در این باره اظهار کرد: درباره ساز و کار، چگونگی و سرنوشت نقد به‌ویژه نقد کتاب که در ایران بیشتر کاربرد دارد، بسیار گفته و نوشته شده است. با این همه، راست این است که نقد در کاربرد و معنای راستین آن، هنوز در ایران پدید نیامده است.

استاد زبان و ادب پارسی ادامه داد: این‌که کسی خود را شایسته نقد می‌داند، می‌خواهد کتابی را نقد کند به ناچار بیش از نویسنده آن کتاب، باید با زمینه و دانشی که کتاب در آن نوشته شده است، آشنا باشد؛ شما به‌راستی در تاریخچه نقد در ایران، چند نفر را می‌یابید که این‌گونه باشند؟!

وی با بیان این‌که هنجار این است که بیشتر، کسانی به نقد روی می‌آورند که خود توان نوشتن و آفریدن ندارند، گفت: نقد، از آن میان نقد کتاب، هیچ ساز و سامانی در ایران ندارد؛ هر فردی می‌خواهد نامی برآورد و در مجله‌ای یا روزنامه‌ای نوشته‌ای از او باشد، آسان‌ترین کار را نقد می‌یابد.

نویسنده کتاب «نامه باستان» در ادامه سخنانش، گفت: در یکی از ماهنامه‌ها، دانشجویان کارشناسی‌ارشد کتاب‌هایی را که استادان نامدار پس از سال‌ها آموختن و اندیشیدن و پژوهیدن می‌نوشتند، نقد می‌کردند! خواست من این نیست که اگر کسی در رده‌ای فروتر از آموختگی دانشگاهی باشد، به ناچار تنک‌مایه است اما به هر روی آن فردی که به‌تازگی رده کارشناسی‌ارشد را به پایان برده است، بسیار کم پیش می‌آید که بتواند کتابی را که استادی نامدار با کارنامه علمی درخشان نوشته است، به‌درستی و به‌شایستگی نقد کند؛ آن نقدها در دست است هر فردی بخواهد می‌تواند بخواند و بسنجد تا بداند که در چه مایه و پایه‌ای هستند.

کزازی عنوان کرد: بنابراین، داستان اندوهبار و دردانگیز نقد، داستانی است که در ایران پایان ندارد. گهگاه کسانی مانند شما (اهالی رسانه) بار دیگر به این داستان کهن باز می‌گردند اما به‌راستی نمی‌انگارم که به‌ زودی و به‌ آسانی به فرجام بیاید تا بتوانیم گاه به نقد درست و سنجیده و با آیین برسیم.

وی در پاسخ به این پرسش که «شما چه پیشنهادی برای بُرون‌رفت از مشکلات حوزه نقد دارید؟» گفت: هر آنچه به نام نقد نوشته می‌شود، شتابزده، بی بررسی و بی ارزیابی به چاپ نرسد. چندی است در چاپ جُستارها سخت می‌گیرند؛ اگر کسی جُستاری را به ماهنامه‌ای دانشگاهی بدهد، آن جُستار باید از خوان‌هایی بسیار بگذرد تا شاید چاپ بشود. چندین داور آن را می‌خوانند گاهی خُرده‌هایی می‌گیرند که مایه ناامیدی و ناکارآمدی نویسنده می‌شود به‌ویژه در جُستارهایی که دانشجویان دوره دکترا می‌نویسند تا بتوانند از پایان‌نامه خود دفاع کنند.

نویسنده کتاب «فرزند ایران» تاکید کرد: شایسته آن است که همین سخت‌گیری‌ و خُرده‌سنجی در چاپ نقدها نیز به کار گرفته بشود. شاید نیاز باشد که در برنامه آموزشی دانشگاه‌ها، درسی گنجانده بشود تا در آن، شیوه و چگونگی نقد و آیین و آرمان آن به خواستاران آموخته بیاید. 
 

 

 

نظر شما